من شنوندۀ خوبی هستم. احتمالا این جمله را زیاد شنیده‌اید. روبروی دوست یا همکار یا همسر و فرزندمان می‌نشینیم ودر حالی‌که سرمان توی گوشی است، هر از گاهی نگاهی به او می‌اندازیم و سری تکان می‌دهیم، یعنی حواسم هست تو حرفت را بزن! اما در اصل حواس‌مان نیست. دو جمله از حرفهای همکارمان را می‌شنویم و همزمان استوری‌های اینستاگرام را چک می‌کنیم. واقعیت این‌است که ما فکر می‌کنیم، شنوندۀ خوبی هستیم، اما در اصل این چنین نیست. اغلب ما شنونده‌های خوبی نیستیم. ما می‌شنویم اما گوش نمی‌دهیم!

 

شنیدن با گوش دادن تفاوت دارد. ما صداهای اطراف، حرف زدن دیگران که درنزدیک‌مان هستند، صدای آواز پرندگان پشت پنجره، صداهای مزاحم همه و همه را می‌شنویم، اما گوش دادنِ موثر مهارتی است که با تمرین آن را به دست می‌آوریم.

گوش دادن مهمترین مهارتی است که ارتباط موثر را ممکن می‌سازد. مهم است که در زمانی‌که فرد مقابل‌مان روبروی ما نشسته و حرف می‌زند، کاملا به او گوش دهیم و حرف و احساس او را درک کرده و بفهمیم.

خوب گوش دادن باعث می‌شود ما در معاشرت‌ با دیگران موفق عمل کنیم. اساس خوب گوش دادن همدلی است؛ یعنی زمانی‌که فرد مقابل‌مان با ما حرف می‌زند، تمام ابزار و مواردی که باعث به هم خوردن تمرکز می‌شود را کنار بگذاریم و کاملا وارد تجربۀ او شویم و درکش کنیم.

ما نیاز به شنیده شدن داریم. می‌خواهیم برای کسی حرف بزنیم و درک شویم. اگر همچین فردی پیدا شود و ما با خیال راحت برای او حرف بزنیم و او ما را درک کند،احساس امنیت خاطر کرده و به خاطر انسان دوستی‌اش ارتباط بیشتری با او برقرار می‌کنیم.

گوش دادن همدلانه روابط را دگرگون می‌سازد. وقتی حس کنیم به خاطر حرفهایمان قضاوت نمی‌شویم یا مورد سرزنش قرار نمی‌گیریم؛ اعتماد و اطمینان میان‌مان بیشتر می‌شود و اعتماد روابط موثر می‌سازد.

چند نکتۀ مهم برای ساختن ارتباط موثر با مهارت گوش دادن

_ وقتی کنار دوست، همسر، فرزند و…نشسته‌اید و او می‌خواهد با شما حرف بزند، زمان مشخصی تعیین کنید، مثلا نیم ساعت در نظر بگیرید. موبایل را کنار گذاشته و آفلاین شوید و تمام نیم ساعت را به حرفهایش گوش دهید.

_ به چشمهایش نگاه کنید. فضا را امن و آرام نگه دارید. می‌توانید در مواقعی که مکث می‌کند و وقفه‌ای در حرفهایش می‌افتد، با مرور گفته‌هایش به او نشان دهید که کاملا حرفهایش را فهمیده‌اید.

_اگر او منتظر است شما عکس‌العمل نشان داده و چیزی بگویید، سوالی بپرسید که او بازهم به حرف زدنِ بیشتر ترغیب شود. به این شکل او می‌فهمد شما از حرفهایش خسته نشده‌اید وعلاقمند به گوش دادن هستید.

_ وقتی به حرف‌های طرف مقابل گوش می‌کنیم و تمام مدت به او توجه می‌کنیم، در او احساس امنیت به وجود می‌آوریم. وقتی ما به او گوش می‌دهیم احساس ارزشمندی در ما افزایش می‌یابد. زیرا می‌فهمیم که وجود ما برای طرف مقابل موثر و ارزشمند است و او در کنار ما احساس امنیت می‌کند.

_وقتی فرد مقابل حرف می‌زند، با قطع حرف‌های او وگفتن از تجربۀ مشابه، باعث می‌شویم او فکر کند به حرفهایش بی‌توجه هستیم. او حس می‌کند ما خود را محور گفتگو قرار داده و برای او و حرفهایش اهمیتی قائل نیستیم.

_ نگاه کردن به اطراف و چند قدم عقب و جلو رفتن در جای خود نشان می‌دهد برای حرف‌های او ارزشی قائل نیستیم یا حرفهایش خسته‌مان کرده است. این حرکت برای طرف مقابل نشان از بی‌توجهی ما دارد.

_ وقتی گله و شکایتی داریم فرد مقابل به جای دفاع از خود کاملا به ما گوش می‌دهد، این حرکت احساس خوبی در ما ایجاد می‌کند، زیرا او نشان داده که ما را درک کرده و حس همدلی بیشتری  با ما دارد.

_فرد مقابل به ما گوش می‌دهد و برای مدتی چارچوب فکری خود را کنار گذاشته و از دریچۀ چشم ما به موضوع نگاه می‌کند.

 

ادامه دارد…