تو آدم انتقاد پذیری نیستی.

چند بار تا بحال این جمله را شنیده اید ؟ از چه کسی ؟ اولین دفاعی که از خود کرده اید و یا اولین پاسخ در مقابل آن فرد چه بوده؟

آیا واقعا فرد انتقاد ناپذیری هستید ؟

شاید فکر کنید انتقادی که به شما شده درست نیست و از سر خصومت یا تحقیر شما این انتقاد صورت گرفته است .

این جمله را از یکی از سخنرانان فن بیان شنیدم که می گفت :” تا جایی که امکان دارد ،سعی کنید از کسی انتقاد نکنید.”

نمی دانم این جمله چقدر درست است و اینکه حرف ایشان نظر شخصی بوده یا با استناد بر اصول و مهارت های ارتباطی گفته شده. اما در کتاب الکترونیکی  نویسندگی آنلاین نوشته ی شاهین کلانتری که در رابطه با کار نوشتن و تولید محتواست این جمله را خواندم. ” انتقاد ناپذیر باشید.”

وقتی به خودم رجوع می کنم می بینم در این چند ماهی که به طور جدی روی نوشتن و محتوا تمرکز داشته ام انتقاد ناپذیر بوده ام. البته انتقاد زیادی نبوده شاید یکی دو مورد اما همان دو مورد هم از این گوش شنیده ام و از آن گوش انداخته ام بیرون.

یکی از انتقاداتی که از من شد همان جمله ی اول این پست است. “تو انتقاد پذیری نیستی.”

من با شنیدن این جمله کمی فکر کردم و نشستم و رفتار آن شخص را در ذهنم بررسی کردم و متوجه شدم که اتفاقا این آدم خودش انتقاد پذیر نیست و وقتی در جایی دیگر از او انتقاد می شود بشدت عکس العمل های تند و پرخاشگرانه انجام می دهد.البته تا زمانیکه بخواهیم روی رفتار دیگران تمرکز کنیم و نگاهی به خود نیندازیم ،همچنان اندر خم یک کوچه ایم.

اغلب آدمهایی که این جمله را از آنها شنیده ام خودشان افراد انتقاد ناپذیری هستند.

اگر بخواهم به این مسئله منطقی و صادقانه بپردازم باید بگویم بله من هم گاهی انتقاد ناپذیر هستم و معمولا وقتی انتقادی می شنوم درهمان لحظه پاسخی نمی دهم ویک شنونده می مانم. اما این سکوت به معنی آن نیست که حرف طرف مقابل را می پذیرم ،بلکه در ذهنم همه ی رفتارها و حرفهای او را تجزیه و تحلیل می کنم و فکر می کنم آیا این آدم خودش انتقاد پذیر است ؟ اما بعد روی رفتار و حرفهای خودم فکر می کنم.

معمولا وقتی از این افراد که همیشه در حال انتقاد کردن از بقیه هستند بپرسید آیا خودت انتقاد پذیر هستی؟ رنگ چهره شان تغییر می کند و می گویند بله هستم و بعد یک نفس بدون اینکه کم بیاورند شروع به تعریف کردن از اخلاق و منش خود می کنند.چنین فردی خودش را مثبت و بدون نقص می بیندو به هیچ شکل نمی تواند به ضعف هایی که در خودش وجود دارد و از دید بقیه پنهان نیست اشاره کند.

در بحث انتقاد پذیری آدمها چهار دسته اند:

دسته ی اول کسانی هستند که با شنیدن انتقاد بلافاصله می پذیرند و تغییراتی درجهت نظر مثبت فرد انتقاد کننده انجام می دهند( شاید بنظر این فرد انتقاد پذیر باشد اما همیشه و در همه حال انتقاد کننده درست نمی گوید ، بعضی انتقادات از سر تحقیر و حسادت و غرض ورزی است)

دسته ی دوم کسانی هستند که در همان لحظه که انتقاد را می شنوند آنرا نمی پذیرند و به هیچ وجه زیر بار نمی روند ،اما بعد از کمی فکر کردن و مشورت و گفتگو با اهالی فن تصمیم می گیرند تغییراتی اعمال کنند.

دسته ی سوم افرادی هستند که انتقاد را می شنوند و نمی توانند بپذیرند و در همان لحظه فرد انتقاد کننده را به باد انتقاد یا توهین می گیرند (تلافی کردن و مثل خودش رفتار کردن). در این نوع انتقاد هیچ تغییراتی انجام نمی گیرد حتی اگر انتقادات به جا باشد چون به شکل تلافی کردن و گارد گرفتن بوده ،تغییری درپی ندارد.

دسته ی چهارم افرادی هستند که انتقاد را می شنوند و می گویند راجع به آن فکر می کنم،بعد با تحقیق و بررسی روی موضوع  اگر متوجه شدندحرف انتقاد کننده درست بوده اعتراف می کنند که اشتباه کرده اند. و اگر به درست بودن کارشان مطمئن باشند به فرد انتقاد کننده می گویند که با توجه به مطالعه وبررسی بر روی موضوع، انتقاد شما به جا نیست.

به نظر من دسته ی چهارم در برابر شنیدن انتقاد قوی تر از بقیه عمل کردند. شاید اعتراف به اشتباه برای عده ی زیادی سخت باشد و این باعث شود مایه تمسخر دیگران قراربگیرند و فرد انتقاد کننده بهانه ای برای انتقادهای بعدی داشته باشد ،اما همین که شهامت این را داشته که به اشتباهاتش اعتراف کند این راه را برای بقیه کسانی که متوجه اعتراف او شده اند(دوستان،همکاران و…) باز می گذراد که اگر آنها هم روزی دچار اشتباه شدند در مقابل این فرد راحت تر به اشتباهشان اعتراف می کنند ،زیرا با خود می گویند ،این کسی است که با شهامت به اشتباه خود اعتراف کرد و برای تغییر و بهبود وضعیت تلاش کرد ،پس می توان به او اعتماد کرد.

افرادی که انتقاد پذیر (البته نه هر انتقادی) باشند و به راحتی اشتباهات خود را بپذیرند و در جهت تغییر شرایط تلاش کنند، در ارتباطات خود افرادی قوی و مورد اعتماد دیگران هستند.

مطالعه بیشتر:

قدرتمند کیست؟|رابطه ی قدرت و عزت نفس

ذهن قضاوت گر من…